فتاح پیرویان Fattah Peiravian
با توجه به ایجاد تأخیر در اکثر پروژه های امروزی نیاز به دانش در خصوص بررسی روش های تحلیل تأخیر در پروژه ها بیش از پیش نیاز است.تأخیرات می تواند موجب ایجاد هزینه های اضافی و خسارتی برای ذی نفعان پروژه شود که خود می تواند موجب بروز اداعاهایی از سوی گروه های درگیر در پروژه شود.از این رو در مقاله ضمیمه شده دسته بندی تأخیرات- ملاحظات عملی- روش های تحلیل تأخیر و معیارهای انتخاب روش مناسب تحلیل تأخیر مورد بررسی قرار گرفته است.
دسته بندی تأخیرات:تأخیرات پروژه را می توان از دیدگاه های مختلف دسته بندی نمود که به شرح ذیل می باشد.
دیدگاه مسوولیت بروز تأخیر:جبران پذیر یا جبران ناپذیر و یا بخشودنی یا نابخشودنی.تأخیرات جبران پذیر یا بخشودنی با مسوولیت کارفرما اتفاق می افتد در حالی که مسوولیت تأخیرات جبران ناپذیر و یا نابخشودنی متوجه پیمانکار می باشد.
دیدگاه تعداد وقوع در یک زمان خاص:اگر در یک زمان خاص در پروژه بیش از یک تأخیر رخ دهد تأخیر همزمان رخ داده است.
دیدگاه بحرانی یا غیر بحرانی:این دسته در خصوص این که تأخیرات روی مسیر بحرانی یا غیر بحرانی رخ می دهد می باشد.
دسته بندی روش های تحلیل تأخیر:
زمان اجرا:روش های پیش نگر – روش های پس نگر نحوه اجرا:روش های مشاهده ای- روش های مدلسازی شده
ملاحظات عملی در تحلیل تأخیر:قبل از به کارگیری هر گونه روش تحلیل تأخیر می بایست به منظور ایجاد فهم مشترک مابین ذینفعان مواردی شامل مالکیت شناوری،تأخیرهای همزمان،کاهش سرعت کاری،روش های محاسباتی و ابزارهای زمانبندی مورد توافق واحد قرارگیرند.بعد از این مرحله می بایست روش های تحلیل تأخیر را بررسی و مورد استفاده قرارداد که این روش ها به این عناوین ختم می گردند: مقایسه زمانبندی برنامه ای با زمانبندی واقعی، روش افزایش به زمانبندی برنامه ای،روش کاهش از زمانبندی واقعی و روش اثر زمانی.در مقاله ی ضمیمه شده تمامی روش ها به شرح توضیح داده شده اند.
با توجه به وجود روش های متفاوت به منظور تحلیل تأخیرات عواملی موثر از سوی انجمن ساخت و ساز انگلستان و انجمن بین المللی پیشرفت در مهندسی هزینه منتشر گردیده اند که میتوان از آن ها به عنوان عوامل تأثیر گذار در انتخاب روش مناسب تحلیل تأخیر نام برد.این عوامل به این شرح می باشند.
-شرایط مرتبط در قرارداد-ماهیت روابط عللی رخدادهای پروژه-میزان ارزش ادعاها-میزان زمان در دسترس-میزان دسترسی به سوابق-میزان دسترسی به اطلاعات زمانبندی-میزان مهارت برنامه ریزان و آشنایی آنان با پروژه-الزامات قرارداد-اهداف تحلیل-دسترس پذیری و قابلیت اطمینان منابع اطلاعاتی-اندازه و بزرگی ادعاها-پیچیدگی ادعاها-میزان بودجه در اختیار برای تحلیل زمانبندی ها-زمان در دسترس برای تحلیل های حقوقی زمانبندی-میزان دسترسی به متخصصین تحلیل های حقوقی زمانبندی و سایر منابع مجامع قانونی صدور رأی-نیازمندی های قانونی-روش هایی که قبلاً مورد استفاده قرار داده ایم و یا روش هایی که سایر طرف ها از آن ها استفاده می کنند.در نتیجه می توان گفت که تأخیرات یکی از مناقشه برانگیزترین موضوعات در مدیریت پروژه می باشد و با توجه به وجود روش های گوناگون پیشنهاد می گردد در ابتدای هر پروژه و در متن قرارداد آن روشی مناسب و مورد توافق و تأیید طرف های ذی نفع در پروژه برای تحلیل تأخیرات پیش بینی گردد.
